Novosti



11. JUL, SVETSKI DAN STANOVNIŠTVA

11.07.2022

Svetski dan stanovništva obeležava se 11. jula i to je dan ustanoviljen od strane   Ujedinjenih nacija, 1987. godine, kada je zabeleženo da na planeti Zemlji živi pet milijardi ljudi.

Trenutno na našoj planeti živi više od sedam milijardi ljudi, a to se odražava na prenaseljenost određenih teritorija, mere planiranja porodice, rodnu ravnopravnost, životnu sredinu i različita ljudska prava. Tendencija približavanja 8-milijarditom stanovniku sveta predodredila je temu ovogodišnjeg Svetskog dana stanovništva: „Svet od 8 milijardi: ka otpornoj budućnosti za sve – iskorišćavanje mogućnosti i obezbeđenje prava i izbora za sve“.

Svetski dan stanovništva ustanovio je 1989. godine Upravni savet Programa Ujedinjenih nacija za razvoj - UNDP. Inspiracija za ovaj praznik bilo je najveće interesovanje javnosti za proslavu „Dana pet milijardi“ 11. jula 1987. godine.

Bilo je potrebno stotine hiljada godina da svetska populacija naraste na prvu milijardu – a onda je za samo još 200 godina narasla sedmostruko.

Ovaj dramatičan rast je uglavnom podstaknut sve većim brojem ljudi koji su preživeli reproduktivnu dob, a praćen je velikim promenama u stopama fertiliteta, povećanjem urbanizacije i ubrzanom migracijom. Ovi trendovi će imati dalekosežne implikacije za generacije koje dolaze.

U nedavnoj prošlosti došlo je do ogromnih promena u stopama fertiliteta i očekivanom životnom veku. Početkom 1970-ih, žene su imale u proseku po 4,5 dece; do 2015. godine ukupna stopa fertiliteta u svetu je pala na ispod 2,5 dece po ženi. U međuvremenu, prosečni globalni životni vek je porastao, sa 64,6 godina ranih 1990-ih, na 72,6 godina u 2019. g.

Pored toga, u svetu se primećuje visok nivo urbanizacije i ubrzane migracije. 2007. godina je bila prva godina u kojoj je više ljudi živelo u urbanim nego u ruralnim područjima, a do 2050. godine oko 66% svetske populacije će živeti u gradovima.

 

 

Cilj obeležavanja Svetskog dana stanovništva

 

Svetski dan stanovništva ima za cilj da istakne rastuće probleme koji se vezuju za globalni porast stanovništva. Prenaseljenost je ključno pitanje, posebno imajući u vidu da se svetski resursi iscrpljuju velikom brzinom. Veliki broj stanovnika na planeti Zemlji ima veliki uticaj na životnu sredinu. Što je veći broj stanovnika na planeti Zemlji, veći su i zdravstveni problemi sa kojima se suočavaju žene tokom trudnoće i porođaja, čime se nameće potreba za planiranjem porodice, rodnom ravnopravnošću i većom brigom o zdravlju žena.

Pitanje porasta broja stanovnika nameće i neke negativne pojave u društvu, kao što je sve veći porast zločina koji su povezani sa rodnom ravnopravnošću i ljudskim pravima, posebno u zemljama u razvoju. U ovim zemljama je trgovina ljudima i rad maloletne dece i dalje veliki problem.

Ovaj događaj se obeležava u raznim zemljama širom sveta organizovanjem seminara i javnih diskusija, bilo virtuelnih ili na konferencijama.

 

Zanimljivost iz istorijata obeležavanja Svetskog dana stanovništva

 

  1. jula 1987. godine, za vreme Univerzijade u Zagrebu, rođen je Matej Gašpar - petomilijarditi stanovnik planete. Od tada, u velikom holu nekadašnje Palate Saveznog izvršnog veća (SIV) u Beogradu, svetsko stanovništvo prebrojava „sat" koji je Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija dobila od Ujedinjenih nacija. To je i bio razlog da „sat" stigne u Beograd, ali i da se 11. jul - Matejev rođendan, proglasi Svetskim danom stanovništva.

„Sat" je u Beograd doneo generalni sekretar Ujedinjenih nacija, Havijer Perez de Kuljear Gera.

Poklon je primio tadašnji predsednik Predsedništva SFRJ, Lazar Mojsov.

On i danas radi i broji stanovništvo sveta, ali i Jugoslavije.

 

Planeta zemlja u brojkama

 

7,8 milijardi – trenutno stanovništvo sveta.

1.442.857.138 – najveći broj stanovnika u jednoj zemlji - Kina.

1.388.712.570 – druga po broju stanovnika je Indija.

5 miliona – procenjena populacija sveta je bila daleke 8000. godine p.n.e.

  1. godina – godina kada je svetska populacija dostigla milijardu stanovnika.

200 godina – projektovani broj godina koje je potreban da se stanovništvo ponovo udvostruči.

  1. godina – godina u kojoj UN predviđaju da će svetska populacija dostići 10 milijardi.

90 milijardi tona rude – broj resursa koji se eksploatiše sa planete Zemlje svake godine.

 

Srbija u brojkama

 

U Srbiji je na dan 30.6.2021. godine, prema procenama Republičkog zavoda za statistiku, živelo oko 6,9 miliona ljudi (6.834.326), a od tog broja 1.825.982 na teritoriji AP Vojvodine (26,7%).

Po broju stanovnika Srbija je 98. zemlja na svetu, od 233 države koje su na listi UN-a.

Gustina naseljenosti je oko 100 stanovnika po kvadratnom kilometru.

Oko 60% populacije živi u urbanim područjima.

Prosečna starost stanovnika je 40,2 godine, što Srbiju čini jednom od najstarijih nacija na svetu.

Broj stanovnika Srbije opao je u poslednjih 25 godina, a najveći je bio 1995. godine, kada je na teritoriji Srbije živelo oko 9,9 miliona ljudi.

 

 

Izvori:

https://www.un.org/en/observances/world-population-day

https://nationaltoday.com/world-population-day/

https://www.bbc.com/serbian/lat/svet-48941801

https://www.stat.gov.rs/sr-latn/oblasti/stanovnistvo/

«

Aktuelnosti/Novosti

Pretraga


Arhiva


Podelite informaciju